Κωνσταντίνος Χολέβας / Αντίβαρο
Εύγε στους δημιουργούς, εύγε και στο κοινό που ψήφισε ένα μελωδικό παραδοσιακό τραγούδι! Η Αστερομάτα με τραγουδίστρια την Κλαυδία θα μάς εκπροσωπήσει στον διαγωνισμό τραγουδιού της EUROVISION τον Μάιο στην Ελβετία.
Οι δημιουργοί και η τραγουδίστρια πήγαν αντίθετα προς το ρεύμα και δεν διάλεξαν ένα τραγούδι με αγγλικό στίχο και με μουσική δήθεν «εμπορική» και πανομοιότυπη με άλλα τραγούδια που διαγωνίζονται στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό. Αντί να επιδείξουν μιμητισμό προτίμησαν να σεβασθούν την ελληνική παράδοση και να διαφημίσουν ότι αυτός ο λαός έχει τις δικές του μουσικές ρίζες που αντλούν από το μακρινό παρελθόν. Το τραγούδι είναι πράγματι σύγχρονο, διότι ανταποκρίνεται στο επίκαιρο αίτημα για αναστροφή της ισοπεδωτικής παγκοσμιοποίησης και για προβολή της πολιτιστικής ταυτότητας κάθε λαού.
Τα λόγια αναφέρονται στον πόνο της προσφυγιάς και στον ξεριζωμό από την πατρίδα. Δεν κάνουν κάποια συγκεκριμένη ιστορική αναφορά και ο καθένας μπορεί να σκεφθεί διάφορα ιστορικά γεγονότα. Το θετικό είναι ότι το ελληνικό τραγούδι δεν ακολουθεί την τάση ορισμένων τραγουδιών που ακούσαμε τα τελευταία χρόνια στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό και τα οποία προπαγάνδιζαν υπέρ της woke κουλτούρας και άλλων … νεωτερισμών.
Χαίρομαι που το ελληνικό κοινό υπερψήφισε ένα παραδοσιακό τραγούδι. Υπάρχουν ακόμη ευαισθησίες, διατηρείται η αγάπη στις ρίζες μας. Το μήνυμα του κοινού απευθύνεται προς διάφορες κατευθύνσεις. Θέλουμε να διαφυλάξουμε την ταυτότητά μας και την ιστορική μνήμη μας.
Κάποιοι ενοχλήθηκαν. Η γείτων Τουρκία ανακάλυψε Ποντιακό δάκτυλο πίσω από τους στίχους χωρίς να υπάρχει κάποια σαφής αναφορά. Προφανώς η τουρκική ηγεσία όλων των κομμάτων και όλων των αποχρώσεων αισθάνεται ότι απειλείται από την ιστορική αλήθεια. Αναζητούν συγκεκριμένες ιστορικές αναφορές πίσω από το τραγούδι και απειλούν ότι θα διαμαρτυρηθούν στα αρμόδια όργανα για δήθεν πολιτικό μήνυμα στον στίχο. Θυμίζω ότι το 1976 αρνήθηκαν να μεταδώσουν το τραγούδι της Μαρίζας Κωχ «Παναγιά μου, Παναγιά μου» από τον διαγωνισμό της EUROVISION, διότι το θεώρησαν ως μήνυμα κατά της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Την ώρα του τραγουδιού στους δέκτες των Τούρκων έπεσε μαύρο!
Ασχέτως των στίχων είναι προφανές ότι η ενοχή των Τούρκων δεν τους αφήνει να δουν το παρελθόν με καθαρή ματιά. Όταν κάποια νεώτερη γενιά αποφασίσει να ζητήσει συγγνώμην από τους Έλληνες, τους Αρμενίους, τους Ασσυρίους κ.ά. για όσα συνέβησαν από το 1914 μέχρι το 1923, τότε το όφελος θα είναι διπλό. Εσωτερικά, διότι θα απελευθερωθούν από το βάρος των εγκλημάτων των Οθωμανών, των Νεοτούρκων και των Κεμαλικών. Εξωτερικά, διότι θα αποδείξουν ότι τότε πράγματι θα είναι έτοιμοι για τη βελτίωση των σχέσεών τους με τους άλλους λαούς.
Η σημερινή Γερμανία έχει αναγνωρίσει με κάθε τρόπο τα εγκλήματα του Ναζιστικού καθεστώτος και τα θυμίζει στις νεώτερες γενιές ώστε να μην επαναληφθούν. Γι΄ αυτό κατέστη δυνατή η συγγραφή κοινού βιβλίου Ιστορίας από ομάδα Γάλλων και Γερμανών ιστορικών. Αντιθέτως η Τουρκία επί 100 και περισσότερα χρόνια αρνείται πεισματικά να δει την αλήθεια κατάματα. Οφείλουμε ως Έλληνες να διδάξουμε σωστά την Ιστορία στα παιδιά μας και να επιδιώξουμε τη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης!
Καλή επιτυχία στην Αστερομάτα!
(Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 8.2.2025)
Η Klavdia έπειτα από τη συμμετοχή της στον εθνικό τελικό, είναι αυτή που θα εκπροσωπήσει τη χώρα μας στον 69ο διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision, αφού η ερμηνεία της «Αστερομάτας» ήταν εκείνη που κέρδισε εν τέλει το ελληνικό κοινό!
Η 22χρονη τραγουδίστρια, την οποία πρωτογνωρίσαμε στο «The Voice», δηλώνει έτοιμη να συγκινήσει με την ερμηνεία της όλη την Ευρώπη. Όπως δήλωσε, έπειτα από τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας: «Δεν μπορώ να το πιστέψω. Υπόσχομαι να σας κάνω περήφανους».
Η ιστορία πίσω από την «Αστερομάτα»
Η «Αστερομάτα», σε μουσική και στίχους των Arcade, είναι ένα ethnic τραγούδι που μιλά για την προσφυγιά και τον ξεριζωμό. Μάλιστα, ο όρος «αστερομάτα» είναι ένας παραδοσιακός χαρακτηρισμός που χρησιμοποιούνταν στη Σμύρνη για να περιγράψει τις γυναίκες με λαμπερά και εντυπωσιακά μάτια.
Τι σημαίνει «τζιβαέρι»; Πολλοί το έχουμε τραγουδήσει, λίγοι το γνωρίζουν. Η λέξη προέρχεται από την τουρκική cevahir, που σημαίνει πολύτιμος λίθος, πολύτιμο πετράδι. Μεταφορικά όταν λέμε σε κάποιον «τζιβαέρι μου», εννοούμε «θησαυρέ μου».
Το μήνυμα του τραγουδιού είναι ιδιαίτερα ηχηρό, αφού μιλά για την απώλεια της πατρίδας και την αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Η Klavdia άντλησε την έμπνευσή της από την ιστορία του ποντιακού ελληνισμού, αναδεικνύοντας τη γενοκτονία και τον ξεριζωμό των Ποντίων.
Τη σύνθεση υπογράφουν οι Arcade και η Klavdia και στίχους οι Arcade.
Όπως αποκάλυψε η ίδια σε συνέντευξή της: «Γενικά είχαμε στο μυαλό μας ανέκαθεν να φτιάξουμε ένα κομμάτι, με το οποίο να μπορώ να ταυτιστώ εγώ, το οποίο θα με συνδέει και με κάποιον τρόπο και κάπως έτσι ήρθε η έμπνευση. Το τραγούδι μιλάει για ξεριζωμό και προσφυγιά. Η χώρα μας είναι μια χώρα που έχει βιώσει αυτά τα συναισθήματα. Από την ιστορία των παππούδων μας και το βλέπουμε και σήμερα σε αυτούς που έρχονται στη χώρα μας για μια καλύτερη ζωή. Εμένα η οικογένειά μου είναι ποντιακής καταγωγής, είναι πρόσφυγες και έτσι συνδέομαι με το κομμάτι. Η γιαγιά μου, η γιαγιά Κλαυδία, μού έχει πει ιστορίες, μου έχει πει για την οικογένειά της, πώς έφυγαν τότε με τον ξεριζωμό και πήγαν στη Σοβιετική Ένωση, οι γονείς μου γεννήθηκαν εκεί, μεγάλωσαν εκεί μέχρι μια ηλικία και επέστρεψαν στην Ελλάδα το '91 και ξεκίνησαν εδώ μια καινούργια ζωή»
Οι στίχοι του τραγουδιού Αστερομάτα
Αστέρι μου
Αστέρι μου
Γλυκιά μου μάνα μην μου κλαις
Μαύρα και αν σου φορούνε
Το ξέθωρο το σώμα μου
Φλόγες δεν το νικούνε
Τα χελιδόνια της φωτιάς
Θάλασσες και αν περνούνε
Του ριζωμού τα χώματα
Ποτέ δεν λησμονούνε
Αστερομάτα μου μικρή
Γύρε να σε φιλήσω
Στα άγια σου τα δάκρυα
Τα χείλη μου να σβήσω
Αστερομάτα μου μικρή
Γύρε μου να σε πιάσω
Τα ξεχασμένα μου φτερά
Στερνά να ξαποστάσω
Αχ αστέρι μου, τζιβαέρι μου
Γλυκιά μου μάνα μην μου κλαις
Καράβι είναι η ζωή μου
Που ψάχνει για τον γυρισμό
Αγέρα το πανί μου
Αστερομάτα μου μικρή
Γύρε μου να σε πιάσω
Τα ξεχασμένα μου φτερά
Στερνά να ξαποστάσω
Αχ αστέρι μου, τζιβαέρι μου
Αχ αστέρι μου, τζιβαέρι μου
Αστέρι μου
