Ο ΖΗΤΙΑΝΟΣ, Η ΒΑΡΥΧΕΙΜΩΝΙΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ

ΜΗΤΕΡΙΚΟ

Το χιονόνερο που έπεφτε ήταν εκνευριστικό. Ο δυνατός βοριάς δεν άφηνε τίποτε όρθιο. Το τσουχτερό κρύο ήταν ανυπόφορο.
Ο Μάρκος τυλίχθηκε με μία κουβέρτα και ζάρωσε πάνω στα πρόχειρα χαρτόκουτα που είχε στρώσει. Αναστέναξε βαριά. Ήπιε μία γουλιά νερό από το μπουκάλι. Όλα τα στοιχεία έδειχναν πως η νύκτα που θα ακολουθούσε θα ήταν εφιαλτική.

Αναρωτιόταν αν θα ξημέρωνε ζωντανός η αν θα πάγωνε. Κοιτούσε δεξιά -αριστερά μη τυχόν και περάσει κάποιος περαστικός και ανοίξει κουβέντα. Το εμπορικό Κέντρο δίπλα του είχε σχεδόν αδειάσει. Ασυναίσθητα κοίταξε τον ουρανό. «Γιατί Θεέ μου έφθασα σ’ αυτήν την κατάσταση; Γιατί με τιμωρείς τόσο σκληρά;» ψέλλισε! Κοιτούσε σαν να προσδοκούσε μία απάντηση. Μάταια όμως περίμενε. Το ρολόι που ήταν αναρτημένο στο εμπορικό κέντρο έδειχνε 1:45 π.μ.

Κοίταξε τις απέναντι πολυκατοικίες. Τα φώτα των διαμερισμάτων ήταν όλα κλειστά. Μόνο ένα εξ αυτών ήταν ανοικτό. Κάποιος άρρωστος η κανένα μωρό θα τους κρατά ξάγρυπνους, σκέφτηκε. Τουλάχιστον είναι στα ζεστά και θα έχουν κάποιον να τους φροντίσει. Ξαφνικά βλέπει μία μπλε ακτίνα φωτός να φεύγει από τον ουρανό και να εισέρχεται μέσα από την μπαλκονόπορτα στο διαμέρισμα. Ξαφνιάστηκε! Τρόμαξε. Άρχισε να τρίβει τα μάτια του μη τυχόν και έχει παραισθήσεις.

«Βρε τι ζημιά μπορείς να πάθεις από μία μπύρα!» σκεφτόταν. Προσπάθησε να σκεφθεί κάτι άλλο για να ξεφύγει από την παραίσθηση. Τα μάτια του όμως δεν τα όριζε. Ήταν καρφωμένα σ’ αυτό το περίεργο μπλε φως που κατέληγε στο διαμέρισμα. Άρχισε να τσιμπιέται μη τυχόν και κοιμόταν. Νόμιζε πως έβλεπε όνειρο. Αποφάσισε να σηκωθεί λίγο και να περπατήσει. Έτσι πίστευε πως θα ξέφευγε από τις παραισθήσεις. «Λες να είχε κανένα περίεργο χόρτο το σουβλάκι που έφαγα και μου έφερε αυτή την αναστάτωση;» αναλογιζόταν καθώς προχώρησε δύο τρία βήματα. «Μήπως πάλι είναι η τελευταία μου νύκτα αυτή και ο Θεός έδωσε αυτό το σημάδι;»

Ξανακοίταξε προς την πολυκατοικία. Το φως γινόταν πιο δυνατό. «Μπορεί να πρόκειται για κάποιο λέιζερ. Μπορεί αυτός που μένει στο διαμέρισμα να δημιουργεί όλο αυτό το θέαμα και ενώ το φως φεύγει από το διαμέρισμα να πιστεύω πως έρχεται από τον ουρανό. Αυτό είναι… Με το κρύο αυτό φαίνεται χάζεψα εντελώς» μονολόγησε ο Μάρκος και επέστρεψε στη θέση του! Άδικα σηκώθηκα, έλεγε. Ξανακάθισε κάτω και τυλίχθηκε με τις κουβέρτες. Ασυναίσθητα έκανε το σταυρό του και έγειρε πίσω το κεφάλι του.

«Τρεις ώρες απομένουν θα περάσουν. Πες ότι κάνω γερμανικό νούμερο στο στρατό…Α! ρε μανούλα ευτυχώς που δεν ζεις, να δεις πως κατάντησε ο γιος σου. Βέβαια αν ζούσες θα ήταν όλα διαφορετικά. Δεν νομίζω να κατέληγα ζητιάνος και άστεγος. Πολλά λάθη μάνα έκανα στη ζωή μου. Την κατέστρεψα. Έχασα τα πάντα. Πίστευα πως όλος ο κόσμος γυρίζει γύρω από μένα. Δεν υπολόγιζα τίποτε. Πούλησα και το πατρικό μας. Και εκείνο το χωραφάκι που είχα ενθύμιο από τον πατέρα μου. Εκείνο που έλεγες πως κάποτε βρισκόταν εκεί το ξωκκλήσι της Παναγίας μας. Εκείνο που έκαψαν οι αντάρτες. Κι εκείνο το πούλησα. Τα λεφτά τα ξόδεψα στα ξενύχτια και στα χαρτιά.

Δεν σεβάστηκα ούτε την υπόσχεση που σου έδωσα παιδί ακόμη, λίγο μετά το θάνατο του πατέρα μου ότι θα ανοικοδομήσω το σπίτι της Παναγίας και θα ανάβω το καντηλάκι της… Αχ ρε μάννα κι σ’ άκουγα θα είχα οικογένεια με τη Χρυσούλα, που μ’ αγαπούσε αληθινά. Αλλά ήθελα τη μεγάλη ζωή. Και να τώρα έγινα ένα ρεμάλι. Και το περίεργο είναι πως τα βάζω και με το Θεό. Με εκείνον δηλαδή που πολεμούσα γιατί τον έβλεπα εμπόδιο στη ζωή μου… Θυμάσαι που σου έλεγα πόσο ανόητος ήταν ο άσωτος υιός που αν και μπορούσε να περνά ζωή χαρισάμενη κοντά στο σπίτι προτίμησε και εκείνος τη μεγάλη ζωή.

Ε! μάννα πολύ πιο ανόητος από εκείνον είναι ο γιος σου. Ακολούθησα τα βήματα του ασώτου. Και να τρώω τώρα τα αποφάγια των άλλων και ζητιανεύω. Ούτε στο χωριό δεν τολμώ να πάω, τέτοιο τομάρι που είμαι». Αυτά συλλογιόταν ο Μάρκος προσπαθώντας να ανταπεξέλθει στην παγωμένη νύχτα.

Ασυναίσθητα κοίταξε και πάλι προς την πολυκατοικία. Το μπλε ουράνιο φως παρέμενε σταθερό. Τότε είδε μία ακτίνα φωτός να έρχεται προς το μέρος του. Όλα γύρω φωτίσθηκαν και μία ζεστασιά γέμισε τον χώρο. Ένιωσε τότε ένα χέρι να τον ακουμπά. Γύρισε να δει ποιος ήταν αλλά δεν είδε κανένα. Σε κλάσματα του δευτερολέπτου κάποιος τον σήκωσε στα χέρια του. Λουσμένος όπως ήταν από το φως βρέθηκε πάνω στο μπαλκόνι της απέναντι πολυκατοικίας. Κοίταξε μέσα. Είδε μία νεαρή κοπέλα να έχει υψώσει τα χέρια της και να προσεύχεται. Την έβλεπε λες και ήταν δίπλα του και τα πατζούρια να έχουν εξαφανιστεί. Άγγελοι φωτεινοί στέκονταν δίπλα της.

Διάβαζε από ένα βιβλίο προσευχές. Το πρόσωπό της έλαμπε σαν τον ήλιο. Ακούμπησε το βιβλίο στην άκρη. Ψαλτήριο ήταν ο τίτλος του. Η κοπέλα στη συνέχεια άνοιξε ένα τετράδιο και άρχισε να διαβάζει διάφορα ονόματα. Ο άγγελος που έστεκε δεξιά της σημείωνε. «Κύριε, στείλε τη ζεστασιά σου και στον φτωχό άγνωστο άστεγο που στέκεται εκεί απέναντι μέσα στη βαρυχειμωνιά. Σώσε τον Χριστέ μου. Κάλεσέ τον και πάλι κοντά σου και οδήγησε τον στη μετάνοια» είπε η κοπέλα αμέσως μετά την ικεσία που έκανε για να περάσει η κρίση στην Ελλάδα.

Για την κρίση είπε: «Κύριε στείλε την Παναγία μας και τους αγίους να διαλύσουν τον εγωισμό μας και να δώσουν τέλος στην αποστασία μας. Στείλε τους αγγέλους σου να μαλακώσουν τις ψυχές και τις καρδιές μας και να επαναφέρουν την αγάπη και την αληθινή πίστη στον ελληνικό λαό. Βοήθησε την πατρίδα μου να λούζεται πάλι με το ανέσπερον αναστάσιμο φως Σου και να εκδιώξει τους δαίμονες που τη διασύρουν και τη ξευτιλίζουν. Κύριε, έλα γρήγορα και μην αργείς. Ιδού η δούλη σου Μαρία έτοιμη να θυσιαστεί για σένα…»!

– «Τέτοιες προσευχές δεν είχα ακούσει ποτέ στη ζωή μου. Δάκρυα άρχισαν να τρέχουν στα μάγουλά μου. Ήταν τόσο όμορφα εκεί πάνω στο μπαλκόνι. Ήταν τόσο ζεστά. Δεν ξέρω πόσο έμεινα. Ξέρω μόνο πως όταν το ίδιο χέρι που με θαυμαστά με ανέβασε στο μπαλκόνι όταν με γύρισε πίσω είχε σχεδόν ξημερώσει. Ήταν η πιο γλυκιά νύχτα της ζωής μου. Το ρολόι του εμπορικού κέντρου έδειχνε σχεδόν έξι και τα συνεργεία καθαριότητας είχαν αναλάβει εργασία. Το μπλε φως είχε εξαφανισθεί.

Αν και δεν είχα κοιμηθεί ένιωθα ξεκούραστος και δυνατός. Έτρεξα απέναντι και κάθισα σε ένα απάγκιο μέρος. Ήθελα να συναντήσω αυτή την κοπέλα, να την ευχαριστήσω για το δώρο που μου έκανε και για τις προσευχές της. Γύρω στις 9 παρά κάτι την είδα να βγαίνει από την πολυκατοικία. Έτρεξα κοντά της. Μόλις με είδε έβαλε το χέρι στη τσάντα της, πιστεύοντας ότι θα της ζητήσω βοήθεια.

– Όχι, Όχι Μαρία δεν θέλω βοήθεια. Να σε ευχαριστήσω θέλω για το μεγάλο δώρο που μου έκανες και για τις προσευχές σου.

– Πως ξέρεις το όνομά μου», είπε τότε εκείνη.

– Να άκουσα χθες το βράδυ τις προσευχές σου, ψέλλισα αμήχανος καταπίνοντας τη γλώσσα μου. Είμαι ο άστεγος ζητιάνος που ικέτευες το Θεό να τον σώσει και να τον βοηθήσει να μετανοήσει. Πες μου Μαρία τι να κάνω;

Α! κατάλαβα είσαι εσύ που έκανες το σταυρό σου, του είπε τότε εκείνη. Σε κοιτούσα από τις γρίλιες της μπαλκονόπορτας. Ήθελα να σε φωνάξω να έρθεις να κοιμηθείς μαζί μας αλλά δεν ήξερα πως θα αντιδράσουν οι γονείς μου γιατί ήταν περασμένα μεσάνυχτα. Και επειδή δεν μπορούσα να σε βοηθήσω ζήτησα να το κάνει ο Χριστός μας για να βγάλεις τη νύχτα και να μην παγώσεις.

Ο Χριστός έκανε πάλι το θαύμα του. Περίμενε να χτυπήσω στη μάνα μου να σου φτιάξει ένα καλό πρωινό γιατί εγώ πρέπει να φύγω για διαφορετικά θα αργήσω στη δουλειά μου.

Πριν προλάβω να μιλήσω η Μαρία με έβαζε στο ασανσέρ.

– Γλυκιά μου μητερούλα θα φτιάξεις ένα ζεστό τσάι στον κύριο, γιατί πρέπει να φύγω;

– Ευχαρίστως Μαρία μου, ευχαρίστως! είπε εκείνη και μου έγνεψε να περάσω μέσα.

Ένιωσα πολύ άσχημα. Δεν ξέρω πόσο καιρό είχα να μπω σε σπίτι. Κοίταξα στο σαλόνι. Εκεί υπήρχε μία εικόνα της Παναγίας και μπροστά έκαιγε το καντηλάκι. Στο λιβανιστήρι, δίπλα στο νεροχύτι έκαιγε ακόμη το λιβάνι. Η Μαρία έφυγε λέγοντάς μου:

– Νιώσε άνετα και μην στεναχωριέσαι. Ο Χριστός σ’ αγαπά.

Σε λίγο ήρθε από το διπλανό δωμάτιο ο πατέρας της Μαρίας ο κυρ – Λάμπρος, όπως μου συστήθηκε. Με καλημέρισε και κάθισε δίπλα μου. Ευτυχώς που οι άνθρωποι έχουν λιβανίσει, γιατί από τη βρώμα μου δεν θα μπορούσαν ούτε να σταθούν. Η κυρά – Ουρανία ψιθύρισε κάτι στον άνδρα της και εκείνος πήγε στο δωμάτιο και γύρισε με φρεσκοσιδερωμένα ολοκαίνουργια ρούχα.

-Μάρκο παιδί μου, πιστεύω πως αυτά θα σου κάνουν. Αν δεν σου κάνουν θα πεταχτώ απέναντι στο εμπορικό κέντρο να σου πάρω ένα παντελόνι και ένα πουκάμισο. Μπουφάν και μπλούζες έχω πολλές και είναι στα μέτρα σου. Η Ράνιά μου έβαλε ήδη το θερμοσίφωνο να κάνεις ένα μπάνιο, μέχρι να φτιάξει κάτι να φάμε.

– Δεν είναι ανάγκη κυρ – Λάμπρο. Θα πιω ένα τσάι και θα φύγω, είπα και έσκυψα από αμηχανία και ντροπή το κεφάλι μου.

-Μην ντρέπεσαι παιδί μου οι χριστιανοί είναι αδέλφια. Έχουν τον ίδιο Πατέρα και την ίδια μάνα την Παναγία μας.

Ο κυρ – Λάμπρος την ώρα που ήμουν στο μπάνιο έτρεξε και μου πήρε δύο-τρία παντελόνια, εσώρουχα, μία ζώνη κι ένα σακβουαγιάζ. Τα ρούχα του μου έκαναν κουτί. Είχα πολλούς μήνες να φορέσω φρεσκοσιδερωμένα ρούχα. Άλλωστε δεν πρέπει να ήταν και πολύ μεγαλύτερός μου. Η κυρά Ράνια, πρόσθεσε δύο-τρεις μπλούζες, ένα τάπερ με γλυκίσματα και αρκετές κάλτσες, στο σακβουαγιάζ. Με ρώτησε αν το νούμερο των παπουτσιών που φοράω ήταν 43 και όταν απάντησα καταφατικά, μου έφερε και ένα ζευγάρι μποτάκια.

Έμεινα δύο-ώρες μαζί τους και τους εξιστόρησα με το νι και με το σίγμα τι είχα ζήσει το προηγούμενο βράδυ. Εκείνοι έκαναν συχνά το σταυρό τους και ευχαριστούσαν το Θεό. Όπως μου είπε η κυρά Ράνια, η Μαρία της θέλει να μοιάσει στην Αγία Παρασκευή. Να αξιωθεί όπως εκείνη να δίδει το φως του Χριστού στους ανθρώπους…

Φεύγοντας ο κυρ – Λάμπρος μου έδωσε τριακόσια ευρώ και μου πρότεινε να μεταβώ στην Πελοπόννησο, σ’ ένα μοναστήρι κοντά στην Κόρινθο. Εκεί βρίσκεται ο τάδε γέροντας. Πες του ότι σε έστειλα εγώ και ζήτησέ του να δουλέψεις στο μοναστήρι ως εργάτης.

Το ότι συνήλθε και μπήκε πάλι σε μία σειρά είναι ένα θαύμα. Αλλά το μεγαλύτερο θαύμα είναι πως υπάρχουν ακόμη οικογένειες άγιες, οικογένειες χριστιανικές, οικογένειες Ορθόδοξες, εξομολογείτο στον γέροντα ο Μάρκος. Του ζήτησε ακόμη να γίνει μοναχός και να αξιωθεί να ξαναζήσει το άκτιστο φως.

Να ξαναζήσει τη γλυκιά εκείνη ζεστή νύχτα που διέλυσε τη βαρυχειμωνιά και το παγετό της καρδιάς του. Να βιώσει το φως του Χριστού που του πρόσφεραν οι αγνές προσευχές της Μαρίας.

ΠΗΓΗ, ΡΩΜΙΟΙ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Αληθινές ιστορίες και άλλα:

Ο ανέστιος, ξυπόλυτος άγιος και ένας βάρβαρος φύλαρχος πάνω στο χιόνι (& άλλοι άγιοι)...

Ο νεαρός που μοσχομύριζε σα δεντρολίβανο

Ένας άστεγος, μια τυρόπιτα και μια πνευματική σόμπα δώρο του Χριστού  

Δύο χριστουγεννιάτικα βιβλία & όταν ένας άστεγος στολίζει το "σπίτι" του!...

Ιησούς Χριστός & κοινωνικό περιθώριο

Οι φυλακές ανηλίκων, η παρακμή, ο Χριστός, τα δάκρυα της Παναγίας... 

Χτίζοντας ένα καινούργιο εαυτό: Παραβατικότητα και Συγγνώμη

Να είσαι χριστιανός = να πιστεύεις στη νίκη επάνω στον κόσμο (άγιος Σωφρόνιος)  

Ελεωνόρα Ζουγανέλη, "Έλα!" - Σαν προσευχή του μοντέρνου ανθρώπου...  

Το Μανιφέστο του Αταίριαστου

Miley Cyrus - ή: γιατί επείγει να ενταθεί η Ορθόδοξη Ιεραποστολή στο δυτικό κόσμο...
"Δε μας παρατάς με το Γέροντα!!" - Η έφηβη & ο άγιος: μια ιστορία για την αγάπη, το σεβασμό και την αιωνιότητα
Μη γονατίζεις τον αδελφό σου, αλλά γονάτισε ΓΙΑ τον αδελφό σου...

 

Γιατί να θέλω να είμαι ορθόδοξος χριστιανός;
H παρεξηγημένη αγιότητα   

Η θρησκεία της χαράς - Γελαστοί άγιοι

Άντε και πίστεψα - τώρα τι κάνουμε;

Αθήνα, πόλη των αγίων!...

Τρεις Ιεράρχες, τρία ποτάμια, τρεις φίλοι των νέων!... (30 Ιανουαρίου)

Οι Τρεις Ιεράρχες (βίντεο για παιδιά)

Πέρα από το άτομο / πηγή: εδώ & εδώ

Δείτε και: 

1. ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
2. π. Βασιλείου Θερμού, Τρεις Ιεράρχες και παιδεία: έξοδος στη Ζωή
3. Άλλες αναρτήσεις του ιστολογίου αφιερωμένες στους Τρεις Ιεράρχες

 

Άγιοι 3 Ιεράρχες – Τρία αστέρια, τρία ποτάμια… τρεις φίλοι των νέων

Ekklisia online

Ήταν τρία αστέρια φωτεινά... Έλαμψαν στο στερέωμα της Εκκλησίας μ' ένα φως υπέροχο, ένα φως ικανό να πυρπολήσει την Οικουμένη ολάκερη, άντικατότπρισμα του ανεσπέρου φωτός της «τρισηλίου Θεότητας». Ήταν τρία ποτάμια... Πότισαν το φρυγμένο άπ' τη φωτιά των διωγμών - πού μόλις είχαν κοπάσει - έδαφος της Εκκλησίας, το διψασμένο για νερό γάργαρο, καθάριο (είχαν αρχίσει οι μέρες των μεγάλων αιρέσεων). Τρία ποτάμια πού πότισαν την κτίση ολάκερη!

Ήταν τρεις χτίστες… Έχτισαν «Βασιλειάδες» για να στεγάσουν κάτω απ’ τη στέγη της παρηγοριάς τον θλιμμένο, της προστασίας το ορφανό, της ανακούφισης τον ταλαιπωρημένο, της στοργής τον αδικημένο, της περίθαλψης τον άρρωστο, της αποδοχής τον περιθωριοποιημένο, της φροντίδας τον γέροντα… «Το ψωμί, πού κρατάς κρυμμένο», έλεγαν, «ανήκει σ’ εκείνον πού πεινά. Τα ρούχα πού φυλάς στην αποθήκη σου είναι του γυμνού. Τα υποδήματα πού τα ‘χεις και σαπίζουν είναι του ξυπόλυτου. Τα λεφτά πού τα καταχωνιάζεις, είναι εκείνου πού δεν έχει».

«Το θεμέλιο της κοινωνικής ζωής», έλεγαν ακόμη, «καί ή ρίζα όλων των αγαθών είναι ή αγάπη». Γι’ αυτό κι εκείνοι έχτιζαν πάνω σ’ αυτό το θεμέλιο την αγάπη.

-Τήν αγάπη γιά τό Θεό;

– Την αγάπη για τον άνθρωπο;

Μη με ρωτάτε… Οι δυο αγάπες ήταν μέσα τους το ίδιο, ή μια πήγαζε απ’ την άλλη.

Ήταν τρία διαμάντια του πνεύματος πού χάραξαν τις μεγάλες δογματικές αλήθειες της ορθόδοξης θεολογίας, τρείς γενναίοι απολογητές της συγγραφής.

Ήταν τρείς ταλαντούχοι ρήτορες, φιλόσοφοι καί συγγραφείς. Τρεις βαθυστόχαστοι πανεπιστήμονες…
Κι όλες αυτές οι τριάδες ήταν μία. Ήταν οι Τρεις Ιεράρχες. Βασίλειος ο Μέγας καί ο Θεολόγος Γρηγόριος «συν τω κλείνω Ιωάννη τω την γλώτταν χρυσορρήμονι».

Μα λάθος! Λάθος.

Δεν ήταν… Είναι.

Είναι τρία ποτάμια αστείρευτα, πού 16 αιώνες τώρα ποτίζουν με τα νάματα του Χριστιανισμού και του Ελληνισμού την κτίση ολάκερη.

Είναι τρία αστέρια ανέσπερα πού 16 αιώνες τώρα λάμπουν στο νοητό στερέωμα της Εκκλησίας.
Είναι…

Μα πιο πολύ απ’ όλα, τη μέρα της κοινής γιορτής τους, για όλους μας, είναι οι τρείς αληθινοί φίλοι των νέων. Εκείνοι πού μπορούν να λένε καί να το εννοούν: «Πάντα ημίν δεύτερα έστω της προνοίας των παίδων». Γι’ αυτό καί περισσότερο απ’ όλα τους τιμούμε σαν προστάτες των παιδιών καί της Παιδείας.

Γι’ αυτό καί τέτοιες μέρες γονείς καί δάσκαλοι, όλοι όσοι ζούμε κοντά στον όμορφο κόσμο των παιδιών καί προσπαθούμε να τα μεγαλώσουμε «εν παιδεία καί νουθεσία Κυρίου», δεν μπορεί παρά να σκύψουμε, να δροσιστούμε καί να ξεδιψάσουμε, στα νάματα των «μελιρρύτων ποταμών της Σοφίας». Να γλυκαθεί ή ψυχή μας, να πάρουμε δύναμη μα κι οδηγίες πρακτικές για το δύσκολο έργο της ανατροφής τους. Δεν μπορεί παρά να χαρίζουμε στα παιδιά μας, κάθε φορά, 2-3 πετράδια απ’ τον απαράμιλλο θησαυρό της πλούσιας πνευματικής παρακαταθήκης των Τριών Ιεραρχών.

της πρεσβυτέρας Σοφίας Βαλμά-Γιαννίση
Δασκάλας

Δείτε επίσης

Εορτή των Τριών Ιεραρχών 2018 – Εορτή της Παιδείας σ’ έναν κόσμο χωρίς παιδεία

Αφιέρωμα στους Τρεις Ιεράρχες

Οι αγίες Μητέρες των Τριών Ιεραρχών

 

Οι άγιοι αναρχικοί

 

Η Κοίμηση του οσίου Εφραίμ του Σύρου, που έζησε τον 4ο αιώνα (28 Ιανουαρίου). Εικόνα Κρητικού ζωγράφου των μέσων του 15ου αιώνα (1457). Από εδώ.

ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ

 

Από τον 4^ο αιώνα μ.Χ. στην αιγυπτιακή έρημο άρχισε τη ζωή της η μακροβιότερη αναρχική κοινωνία όλων των εποχών: οι χριστιανοί αναχωρητές. Ήταν άνθρωποι που ζούσαν εκεί, για να βρουν την ησυχία που τους ήταν απαραίτητη για την προσευχή τους. Όπως, όταν θέλεις ν’ ακούσεις έναν δίσκο με πολύ λεπτή μουσική, κλείνεις πόρτες και παράθυρα και απομονώνεσαι στην πιο ήσυχη γωνιά σου (λέει ο π. Σωφρόνιος του Essex), έτσι κι όταν θέλεις ν’ ακούσεις τη φωνή του Θεού απομονώνεσαι στο πιο ήσυχο μέρος που μπορείς να βρεις. Δεν το κάνεις από μίσος ή αποστροφή προς τον κόσμο ή προς το σώμα σου ή προς τις χαρές της ζωής κ.τ.λ. Αυτό έχει ξεκαθαριστεί πολλές φορές στην ιστορία του χριστιανισμού. Απλώς, το πιο ήσυχο μέρος για ν’ ακούσεις είναι η έρημος.

Η εκπληκτική αυτή κοινωνία της «πανερήμου», όπως την ονόμαζαν, αν και περιελάμβανε μερικά μοναστήρια (που ήταν οργανωμένες και ιεραρχημένες κοινότητες), στο σύνολό της ήταν «αναρχική», γιατί δεν περιείχε καμιά απολύτως εξουσιαστική δομή, εκτός από την άτυπη –αλλά πολύ ουσιαστική– σχέση δασκάλου και μαθητή, δηλαδή «γέροντα» και «υποτακτικού». Με τη σχέση αυτή κάθε καινούργιος κάτοικος της ερήμου εισαγόταν στις πνευματικές επιστήμες, όπως στην ταπείνωση και τη διάκριση (την ικανότητα αξιολόγησης των πνευματικών εμπειριών). Η σχέση ήταν ελεύθερη: έπρεπε να υπακούς απόλυτα στο γέροντά σου (να του εμπιστευτείς τη ζωή σου, για να απελευθερωθείς από την εξάρτηση στις επιθυμίες σου), αλλά μπορούσες να φύγεις από αυτόν, να πας σ’ έναν άλλο ή και να μείνεις χωρίς γέροντα. Κανείς δε σε υποχρέωνε να κάνεις τίποτα.

Σ’ αυτή την κοινωνία, που ήταν γεμάτη αγάπη πολύ περισσότερο από τις δικές μας συμβατικές κοινωνίες, πολλοί έχασαν το δρόμο, αλλά και χιλιάδες αγίασαν. Στο Γεροντικό αναφέρεται ότι ο άγιος Ιωσήφ της Πανεφώ, όταν ρωτήθηκε, από κάποιον αδύναμο μοναχό, ώς πού μπορεί να φτάσει ο κάτοικος της πανερήμου, ύψωσε τα χέρια σε προσευχή και φλόγες πετάχτηκαν από τα δάχτυλά του. «Αν θέλεις, γίνε όλος σαν φωτιά» απάντησε.

Φυσικά η κοινωνία της πανερήμου δεν ήταν αποκομμένη από την παγκόσμια Εκκλησία, ούτε επιθετική απέναντι σε άλλες εκφάνσεις της χριστιανικής ζωής. Και, πολύ περισσότερο, δεν αρνιόταν την ιεροσύνη και τα άγια μυστήρια, που μας παραδόθηκαν από το Θεό για να μας βοηθήσουν στην ένωσή μας μ’ Εκείνον και μεταξύ μας. Γι’ αυτό μοναστήρια και αναχωρητές συνυπήρχαν αρμονικότατα, ενώ κάποιοι αναχωρητές κατέληξαν επίσκοποι και Πατέρες της Εκκλησίας, χωρίς να θεωρήσουν ότι αυτό αντιστρατεύεται στον «δικό τους τρόπο» προσέγγισης του Θεού. Επισκέπτονταν (ή είχαν ανάμεσά τους) ιερείς κανονικά χειροτονημένους από επίσκοπο, λειτουργούσαν και κοινωνούσαν το άχραντο Σώμα και το τίμιο Αίμα του Χριστού. Όμως η ιεροσύνη στην αρχαία και στην ορθόδοξη Εκκλησία δεν είναι «εξουσιαστικός θεσμός», αλλά χάρισμα του Αγίου Πνεύματος, και ο ιερέας δεν είναι κάποιος «αντιπρόσωπος του Θεού», αλλά ο φορέας του χαρίσματος (και της ευθύνης) να τελεί τη θεία λειτουργία, την εξομολόγηση και τις άλλες θεμελιώδεις εκκλησιαστικές πράξεις και να φέρνει τα άχραντα μυστήρια στους χριστιανούς. Ο ίδιος, ως άνθρωπος, μπορεί να υποτάσσεται ως μαθητής σε έναν άγιο διδάσκαλο, που να μην είναι ιερέας.

Το ότι κοινωνούσαν ακόμη και οι πιο προοδευμένοι πνευματικά αναχωρητές, φαίνεται από περιπτώσεις όπως της αγίας Μαρίας της Αιγυπτίας, που, αν και ζούσε στα βάθη της παλαιστινιακής ερήμου και ήταν η ίδια μια μεγάλη διδασκάλισσα της αγιότητας, ο Θεός έστειλε τον άγιο Ζωσιμά, να την κοινωνήσει πριν την κοίμησή της.

Έσβησε η πανέρημος;

Ο άγιος Ιννοκέντιος της Αλάσκας

 

Θα έλεγα πως η κοινωνία αυτή διατηρήθηκε μέχρι τη μουσουλμανική κατάκτηση της βόρειας Αφρικής, αν και δεν είμαι βέβαιος πως έπαψε ποτέ εντελώς να υπάρχει. Όμως το σπουδαίο είναι πως γρήγορα ξεπήδησαν κι άλλες παρόμοιες «πανέρημοι», στην έρημο της Παλαιστίνης, στη χερσόνησο του Άθωνα, στα δάση της Ρωσίας, αλλά και στα δάση της Γαλλίας, στα νησιά γύρω από τη Βρετανία και σε πολλά άλλα μέρη της Ευρώπης, όταν ολόκληρη η Ευρώπη γνώριζε μόνον ένα χριστιανισμό, τον ορθόδοξο.

Ας σημειωθεί ότι κάθε αναρχική κοινωνία, για να πραγματωθεί, χρειάζεται υψηλή πνευματική καλλιέργεια των μελών της. Η καλλιέργεια αυτή ήταν η επιδίωξη των χριστιανών αναχωρητών, η πνευματική πρόοδος, που πρώτο βήμα είχε την κάθαρση της καρδιάς και τελευταίο –μιας μακράς και δύσκολης πορείας– την ένωση με τον Τριαδικό Θεό διά του Χριστού, τη θέωση, που ταυτίζεται με την αγαπητική ένωση προς όλα τα πλάσματα του κόσμου. Το τελευταίο φανερώνει και ότι η κοινωνία της πανερήμου δεν ήταν «ιδιόρρυθμη» και «θνησιγενής», παρόλο που όλοι οι κάτοικοί της ήταν άγαμοι. Ήταν άγαμοι, αλλά δεν ήταν στείροι –η κατάστασή τους υπερέβαινε το γάμο, γιατί ο γάμος ξεκινά ως ένωση με έναν άνθρωπο, ενώ εκείνοι επιδίωκαν, και πετύχαιναν στο βαθμό που προόδευαν, ένωση με όλους και με όλα. Ο μοναχός είναι «ο πάντων κεχωρισμένος και πάσι συνηρμοσμένος» (χωρισμένος απ’ όλους και ενωμένος με όλους) κατά τον ασκητικό συγγραφέα του 4^ου αι. Ευάγριο Ποντικό. Φυσικά ήταν άνθρωποι και των δύο φύλων.

Μια ακόμη διευκρίνιση: οι αναχωρητές δεν ζούσαν απομονωμένοι, παρά μόνον κάποιοι που έφταναν στο ανώτατο στάδιο πνευματικής προόδου (αγιότητας) και μπορούσαν να είναι τέλεια ενωμένοι με όλους χωρίς να βλέπουν κανέναν (μα και ένας μεγάλος επιστήμονας μπορεί να ζει εντελώς απομονωμένος, γιατί θέλει να ασχολείται απερίσπαστος με την επιστήμη του). Οι μεγάλοι αυτοί δάσκαλοι (που ταυτίζονταν τόσο με τους συνανθρώπους τους, ώστε ένιωθαν τη χαρά και τον πόνο των άλλων ως δικά τους) είχαν υπερβεί και τις φυσικές ανθρώπινες ανάγκες –τον ύπνο, το φαγητό, τη θερμότητα– ή μάλλον είχαν τόσο γεμίσει από τη χάρη του Τριαδικού Θεού, έχοντας παραδώσει ολόκληρο τον εαυτό τους στα χέρια Του, ώστε ζούσαν ήδη τα ύψη του παραδείσου και οι ανάγκες τους αυτές είχαν ξεπεραστεί από μόνες τους. Ο μεγάλος τους ασκητικός αγώνας (οι νηστείες, οι αγρυπνίες, οι χαμαικοιτίες [=το να κοιμούνται στο έδαφος]) συνέβαλλε σ’ αυτή την ένωση με το Θεό, αλλά δεν την προκαλούσε αυτόματα, γιατί «υπάρχει ακραία άσκηση και εκ του πονηρού», για να θυμηθούμε το λόγο της μεγάλης Μητέρας της ερήμου, της αγίας Συγκλητικής. Ο ασκητικός αγώνας στον αρχαίο –και τον ορθόδοξο– χριστιανισμό συμβάλλει στο απόλυτο άνοιγμα της καρδιάς μας προς το Θεό, δεν είναι μια «πνευματική και σωματική εξάσκηση» που ενεργοποιεί «δικές μας δυνάμεις» κάνοντάς μας «συνειδητούς και δυνατούς», όπως στις θρησκείες της κεντρικής και ανατολικής Ασίας.

Ο κανόνας για τους ερημίτες ήταν να ζουν σε συστάδες καλυβιών, σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους, ώστε να υπάρχει η οριακή ανθρώπινη σχέση που επιτρέπει την άσκηση της έμπρακτης αγάπης, παρηγορεί στη μοναξιά της ερήμου και προστατεύει από τους πειρασμούς – και ιδίως το μεγαλύτερο πειρασμό, την ψευδαίσθηση της αγιότητας, που ονομάζεται, στη γλώσσα της ερήμου, «πλάνη». Γι’ αυτό στους βίους τους υπάρχουν τόσοι σοφοί διάλογοι μεταξύ τους, αλλά και τόσες περιπτώσεις ζεστής και βαθιάς συμπεριφοράς. Η έρημος δεν είναι απομόνωση.

Ο κοσμικός αναρχισμός και η έρημος

 

Ο άγιος Γερμανός της Αλάσκας

 

Οι νεότεροι επαναστατημένοι στοχαστές, που αποκαθήλωσαν το Θεό από την καρδιά τους, χωρίς να Τον έχουν γνωρίσει ποτέ, ανακάλυψαν τον αναρχισμό, αλλά δεν έμαθαν για την ύπαρξη αυτής της αναρχικής κοινωνίας, παρόλο που, όταν εκείνοι έγραφαν ή αγωνίζονταν ποικιλότροπα, τουλάχιστον η ρωσική και η αθωνική πανέρημος υπήρχαν στην ακμή τους. Η τελευταία (το Άγιο Όρος) ακμάζει και σήμερα, μέσα από τις δυσκολίες και τις περιπέτειες της ανθρώπινης ιστορίας φυσικά.

Βέβαια, άγιοι αναδείχθηκαν και συνεχίζουν ν’ αναδεικνύονται και στις πόλεις, αθόρυβα και ταπεινά, όπως αρμόζει στον ταπεινό Θεό μας, που καμία σχέση δεν έχει με το μπαμπούλα του γνωστού σε σας ηθικισμού. Όμως κάθε άγιος ή αγία –ακόμη και σε μια πολυκατοικία ή σε μια πλινθοπαράγκα, όπου μπορεί να μεγαλώνει δέκα παιδιά– έχει λίγη έρημο στην καρδιά του. Τη χρειάζεται, για ν’ αποσύρεται εκεί και ν’ αφουγκράζεται την πιο λεπτή μουσική του κόσμου, την προσευχή.

Μ’ αυτή την ενατένιση της αγιοτόκου πανερήμου, μέσα από επιτόπιες επισκέψεις ή από βιβλία σαν το Γεροντικό, το Μητερικό, το Λειμωνάριο, τη Θηβαΐδα του Βορρά, το Αγιορείται Πατέρες και αγιορείτικα (του αγίου Παϊσίου) κ.π.ά., θαρρώ πως είναι κατάλληλο να ξεκινήσει την πορεία του όποιος θέλει να γνωρίσει αληθινά το χριστιανισμό. Μπορεί συχνά οι εμπειρίες του να γίνουν σκανδαλιστικές, μπορεί κάποτε, άθελά του, να περάσει κι από λάθος δρόμο. Όμως η ευχή των αγίων της ερήμου –της αμμώδους ερήμου της Αιγύπτου και της Παλαιστίνης, της δασώδους ερήμου του Άθωνα, της δασώδους, βαλτώδους ή παγωμένης ερήμου της Ρωσίας, των δασών της Ρουμανίας ή της Σερβίας, ακόμη και της παγωμένης ερήμου της Αλάσκας, όπου αγίασαν ο άγιος Γερμανός της Αλάσκας, ο άγιος Ιννοκέντιος Βενιαμίνωφ, ο άγιος Ιάκωβος Νετσβέτωφ κ.ά., αλλά και της τσιμεντένιας ερήμου της Ομόνοιας των Αθηνών, όπου αγίασε ο όσιος Πορφύριος– η ευχή όλων αυτών των δασκάλων ως πολύτιμος σύντροφος και πολικός αστέρας θα τον συνοδεύει. Καλό ταξίδι.

Αυτογνωσία

ΝΕΚΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

 

Ξέρω ποιος είμαι. Ένας άνθρωπος, προσκαλεσμένος από το Θεό να Τον πλησιάσω, να ενωθώ με την άκτιστη αγαθή ενέργειά Του (αυτήν που ονομάζουμε «θεία χάρη») και να γίνω όμοιος με Αυτόν, όσο μου επιτρέπει η ανθρώπινη φύση μου.

Για μένα (και για σένα, για το διπλανό σου, για το παιδί σου, για το ζητιάνο, για τον εγκληματία πολέμου, για τον εχθρό σου) οι άγιοι δάσκαλοι της πνευματικής μου παράδοσης γράφουν:

Κοιτάζοντας από τον ουρανό, τι είναι εκείνο που διακρίνουμε περισσότερο πάνω στη γη; Όχι τα βουνά ούτε οι θάλασσες ούτε οι πόλεις ούτε οι ουρανοξύστες. Είναι ο άνθρωπος. Διότι η θεοειδής ψυχή του ανθρώπου είναι ένας ήλιος επί της γης. Όσοι είναι οι άνθρωποι, τόσοι είναι οι ήλιοι επί της γης. Και καθένας απ’ αυτούς τους ήλιους είναι ορατός από τον ουρανό.  Αγαπημένο θαύμα του Θεού! Η μικρούτσικη γη, ένα αστεράκι από τα πιο μικρά, να χωράει δισεκατομμύρια ήλιους! Μέσα από το χωματένιο σώμα του ανθρώπου λάμπει ο ήλιος! Ο άνθρωπος! Ένας μικρός θεός μέσα στη λάσπη.

Είναι ευαγγέλιο, παναληθινό ευαγγέλιο –όχι δικό μου, αλλά των αγίων του Θεού– ότι ο άνθρωπος είναι ένα μεγάλο μυστήριο, ιερό μυστήριο του Θεού. Τόσο μεγάλο και τόσο ιερό, ώστε ο ίδιος ο Θεός έγινε άνθρωπος για να μας ερμηνεύσει όλο το βάθος του ανθρώπινου μυστηρίου. Η αλήθεια του ευαγγελίου, η παναλήθεια, είναι ότι ο Θεός έγινε άνθρωπος για να κάμει τον άνθρωπο θεό κατά χάριν (άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς, †1979).

Ξέρω ποιος είμαι. Ένας άνθρωπος γεμάτος αδυναμίες και πάθη, δηλ. πνευματικές και σωματικές εξαρτήσεις, βαθιά ριζωμένες μέσα μου από πολλά χρόνια, που ρουφούν τις πνευματικές μου δυνάμεις και διεκδικούν την αγάπη μου, εμποδίζοντάς με έτσι να την προσφέρω στο Θεό και το συνάνθρωπο και να προοδεύσω στο δρόμο που μου έδειξε ο Θεός για να Τον πλησιάσω και να ενωθώ με Αυτόν.

Επειδή θέλω πάρα πολύ να ενωθώ με Αυτόν, χρειάζομαι μεγάλο, έντονο και τρομερά κουραστικό ΑΓΩΝΑ, πνευματικό ΚΑΙ σωματικό, για να ξεπεράσω τα πάθη μου (ή μάλλον, ν’ αρχίσω να τα ξεπερνάω) και να μπορέσω ν’ αγαπήσω το Θεό και το συνάνθρωπο πιο πολύ απ’ όσο αγαπάω το Εγώ μου, τα λεφτά, τις ηδονές, τη δόξα και όλα όσα μου χορταίνουν –ή μάλλον μου αυξάνουν– την πείνα και τη δίψα για λεφτά, ηδονές, δόξα και εγωιστική «διόγκωση».

Ο αγώνας αυτός πρέπει ν’ αρχίσει τώρα, αλλά συνεχώς τον αναβάλω (εντάξει, μπουσουλάω κάνοντας μικρά βηματάκια, τόσο μικρά, που σχεδόν σα να μην προχωρώ καθόλου – «σχεδόν» είπα) και τελικά στρέφομαι σε άλλες κατευθύνσεις, σε φωνές που με κολακεύουν λέγοντάς μου γλυκά πως δε χρειάζεται να κάνω τέτοιο αγώνα! 

Άλλες φωνές μου λένε πως είμαι κιόλας τέλειος, είμαι ήδη «θεϊκός», αρκεί «ν’ αποδεχτώ τον εαυτό μου όπως είναι», ή το πολύ να κάνω και μερικές ασκήσεις αυτοπειθαρχίας, διαλογισμό κ.λ.π., για ν’ ανακαλύψω τον πραγματικό θεϊκό μου εαυτό. Δεν έχω αδυναμίες και πάθη, μου λένε, η άγνοια της θεϊκότητάς μου μού προκαλεί αυτή την ιδέα, και δε χρειάζεται να βάλω περιορισμούς στις επιθυμίες μου ή να προσπαθήσω να γίνω πιο ταπεινός…

Το κυριότερο, δεν πρέπει να θέλω να ενωθώ με το Θεό (τον Τριαδικό Θεό, Αυτόν που φανέρωσε ο Χριστός και που μαζί Του ενώθηκαν όλοι οι άγιοι διδάσκαλοί μου), γιατί ο Θεός, όπως μου λένε, «είναι μόνο ένα κομμάτι του εαυτού μου, κάτι που ήδη υπάρχει μέσα μου και μπορώ να το ενεργοποιήσω κάνοντας πνευματικές και σωματικές ασκήσεις». Ο Χριστός, μου λένε, «δεν εννοούσε αυτό που κατάλαβαν οι χριστιανοί άγιοι, αλλά και οι πιο προχωρημένοι χριστιανοί άγιοι δεν εννοούν αυτό που νομίζουν οι χριστιανοί, αλλά αυτά που εννοούν οι ινδουιστές και οι βουδιστές».

Άλλες φωνές μου λένε πως πρέπει ν’ αγωνιστώ, αλλά προς άλλη κατεύθυνση. Πως η επιθυμία να ενωθώ με το Θεό της Αγάπης (τον Τριαδικό Θεό, τον Πατέρα, τον Υιό-Χριστό και το Άγιο Πνεύμα) είναι μια δεισιδαιμονία για τους αγράμματους και εύπιστους, ενώ η πραγματικά σημαντική δίψα είναι η δίψα για δύναμη και (λένε άλλοι) για ηδονή!

Αγωνίσου ν’ αποχτήσεις δύναμη – δύναμη μέσα σου, με αυτοπειθαρχία φυσικά και με σκληρότητα στον πόνο, τις κακουχίες, τις στερήσεις και τις συμφορές, δύναμη πάνω στους άλλους, να κατακτήσεις όλο τον κόσμο, όσο είναι δυνατόν, κι έτσι θα φτάσεις στο αποκορύφωμα των δυνατοτήτων σου και θα δικαιώσεις την ανθρώπινη φύση σου!

Δηλαδή τη φύση ενός θηρίου, με απεριόριστες δυνατότητες κυριαρχίας και καταστροφής –αυτό που η δική μου πνευματική παράδοση ονομάζει «πτώση του ανθρώπου» και καλεί τον άνθρωπο να θεραπεύσει στον εαυτό του, εγκαθιστώντας μέσα του την ταπεινή και ανιδιοτελή αγάπη, πριν ανοίξει αγιάτρευτες πληγές στους άλλους, στον εαυτό του και σε ολόκληρο τον πλανήτη. Μα δεν τις έχει ανοίξει ήδη, επειδή ακολουθεί τη δίψα του για δύναμη και ηδονή κι όχι την Οδό που δίδαξε και στην οποία μας προσκάλεσε ο Χριστός;

Υπάρχουν και μερικοί που μοιάζουν με Χριστούς (γλυκείς, πράοι, γεμάτοι αγάπη), που με προσκαλούν να τους ακολουθήσω σε δρόμους ριζωμένους στον ινδουισμό και το βουδισμό ή στη σοφία των ινδιάνων και άλλων. Δεν τους ακολουθώ, γιατί, πρώτον, ισάξια και καλύτερη σοφία έχω κι εγώ στη δική μου (από αιώνες) πνευματική παράδοση και έχω πολύ σημαντικούς δικούς μου αγίους, σοφούς και διδασκάλους, και δε χρειάζομαι την εισαγωγή κανενός ξένου δρόμου για να με οδηγήσει στον προορισμό που λαχταράω.

Δεύτερον, γιατί ο προορισμός που λαχταράω είναι τελείως διαφορετικός απ’ αυτούς που μου προτείνουν αυτοί – όλοι αυτοί, που ανέφερα παραπάνω, όλες οι «φωνές», από τις οποίες έχει πλέον γεμίσει η πόλη μου, η χώρα μου, η κοινωνία μου, ο δυτικός κόσμος, όλος ο κόσμος. Ο προορισμός που λαχταράει η καρδιά μου είναι ο Χριστός, και στο Χριστό δε με πηγαίνουν οι δρόμοι που μου ζητάνε ν’ ακολουθήσω οι άλλοι, αλλά ο δρόμος που μου πρότεινε ν’ ακολουθήσω ο ίδιος ο Χριστός.

Ότι υπάρχει αυτός ο δρόμος, ότι έχει αποτέλεσμα και οδηγεί ακριβώς στην ενότητα με το Θεό και με όλα τα όντα, το ξέρω πολύ καλά, γιατί φαίνεται στη ζωή όλων των αγίων της πνευματικής μου παράδοσης, όχι μόνο από παλιότερες εποχές, αλλά και από την εποχή μας, από τη γενιά μας, από τη γενιά μου – που μπορώ να τους γνωρίσω από κοντά και να τους μελετήσω πάρα πολύ προσεχτικά! Μάλιστα υπάρχουν και ζωντανοί άγιοι, που μπορώ να τους αναζητήσω και να μάθω πολλά από τις εμπειρίες και από τη σοφία τους, που είναι μια σοφία στο δρόμο του Χριστού κι όχι σε άλλους δρόμους, που οδηγούν αλλού και που δε μ’ ενδιαφέρουν.

Οι πνευματικοί καθρέφτες και η αλλαγή του κόσμου

Φωτο από εδώ

Όμως, πώς ξέρω αυτό που λέω ότι ξέρω;

Δηλ. πώς ξέρω αν έχω προχωρήσει ή όχι, και σε ποιο βαθμό, στο δρόμο που οδηγεί στο επιθυμητό τέρμα;

Για να δω το πρόσωπό μου χρειάζομαι καθρέφτη και για να δω την πνευματική και ηθική μου κατάσταση επίσης χρειάζομαι καθρέφτη. Από την παράδοσή μου έχω δύο πολύ καλούς τέτοιους καθρέφτες: την Καινή Διαθήκη και τους βίους των αγίων.

Το Ευαγγέλιο (μέσα στην Κ. Διαθήκη) είναι ο πρώτος τέτοιος καθρέφτης, γιατί διαβάζοντάς το, αν βέβαια ξέρω τον εαυτό μου και είμαι ειλικρινής κι όχι τυφλός ή υποκριτής (ώστε να λέω στον εαυτό μου πως είμαι διαφορετικός απ’ αυτό που είμαι), μπορώ να συγκριθώ με τη ζωή και τη διδασκαλία του Ιησού μου –του Δασκάλου που επιθυμώ να έχω– και να δω αν μοιάζω καθόλου στην αγάπη που έχει και σ’ αυτά που λέει.

Δεν εννοώ να Του μοιάζω, δηλ. να κάνω θαύματα (πολλοί «κάνουν θαύματα» αναπτύσσοντας δυνάμεις από πηγές αντίθετες με το Χριστό), αλλά να Του μοιάζω, δηλ. ν’ αγαπάω και να συγχωρώ όλο τον κόσμο, ακόμη κι εκείνους που με σταυρώνουν (κατά Λουκάν 23, 34). Μα εγώ θυμώνω ακόμη και με το παιδί του γείτονα που παίζει το μεσημέρι στο μπαλκόνι και δε μ’ αφήνει να κοιμηθώ, νιώθω μίσος γι’ αυτόν που θέλει να με αδικήσει (κι αν το καταφέρει κιόλας, τότε είναι!!), περιφρονώ εκείνον που θεωρώ υποκριτή, αμαρτωλό και «κακό» (χωρίς μάλιστα να σκέφτομαι πως μπορεί να μην κρίνω σωστά ή να ’χει χίλια ελαφρυντικά) και μπορώ να σκέφτομαι αν …μοιάζω καθόλου με το Χριστό, που συγχώρησε την πόρνη και τον τελώνη, που πλησίαζε με αγάπη τους λεπρούς και τους αμαρτωλούς, που μίλησε για τον Άσωτο Υιό;

Εξάλλου, διαβάζοντας την Επί του Όρους Ομιλία, στα κεφάλαια 5, 6 και 7 του κατά Ματθαίον, το κεφ. 6 του κατά Λουκάν (που μιλάει για την αγάπη προς τους εχθρούς) και άλλα σημεία της διδασκαλίας του Ιησού, μπορώ να καταλάβω πως είμαι ακόμη μακριά απ’ αυτά που μου προτείνει. Όχι μόνο από την τελειότητα (να πουλήσω όλα μου τα υπάρχοντα, να τα μοιράσω στους φτωχούς και να Τον ακολουθήσω χωρίς δεκάρα, όπως είπε στον πλούσιο νέο – κατά Ματθαίον 19, 16-26), αλλά κι από τα πρώτα στάδια, όπως απλά να εφαρμόσω στη ζωή μου τους Μακαρισμούς (να είμαι «πτωχός τω πνεύματι» [=ταπεινός, όχι αλαζόνας για τη δύναμη του νου, τη λογική και τις γνώσεις μου], πράος, ειρηνοποιός κ.τ.λ.) και ν’ αγαπήσω αυτόν που δεν πιστεύω ότι «του αξίζει» αγάπη…

Αυτός ο καθρέφτης, προς το παρόν, με εμφανίζει πολύ μακριά από το Χριστό μου. Χρειάζομαι πολύ δουλειά, έντονο αγώνα, για να κάνω βήματα προς Αυτόν.

Μια σύγχρονη οικογένεια μεγάλων πνευματικών αγωνιστών, η οικογένεια King, ορθόδοξοι χριστιανοί από τις ΗΠΑ, με το αείμνηστο κοριτσάκι τους, Mary Evelin. Η ιστορία τους εδώ.

Ο δεύτερος καθρέφτης, οι βιογραφίες των αγίων, μου δείχνει πώς ζουν οι άνθρωποι που έχουν πλησιάσει πολύ το Χριστό, οι άγιοι. Συγκρίνοντας πάλι τον εαυτό μου μ’ εκείνους, καταλαβαίνω πού βρίσκομαι ηθικά και πνευματικά. Βλέποντας δηλ. πόσο αγάπησαν το Χριστό οι άγιοι, τι πρόσφεραν στο συνάνθρωπο, πόσο αγωνίστηκαν για να νικήσουν τον εγωισμό και τα πάθη τους, είτε ως μοναχοί –πολλοί, από εγωισμό, περιφρονούν τους μοναχούς, γιατί δήθεν «δεν προσφέρουν κοινωνικό έργο»– είτε εγκαταλείποντας δρόμους εγκληματικούς και σκοτεινούς (πολλοί άγιοι ήταν φονιάδες, διεστραμμένοι, αμαρτωλοί, λάτρεις δαιμόνων, που μετανόησαν κι αγωνίστηκαν τρομερά να βγάλουν από μέσα τους το σκοτάδι που είχε συσσωρευτεί απ’ όλα αυτά) κ.τ.λ., όχι μόνο βλέπω σε τι επίπεδο παίζει ο δικός μου αγώνας, αλλά παίρνω και υπόδειγμα για το πώς πρέπει να ζήσω και ν’ αγωνιστώ.

Ανάλογα βέβαια με το τι μου ταιριάζει, γιατί άγιοι είναι άνθρωποι κάθε επαγγέλματος και τρόπου ζωής: μοναχοί, ερημίτες, οικογενειάρχες, αγρότες, αστοί, ιερείς, δεσποτάδες, δάσκαλοι, στρατιώτες, επιστήμονες, πολιτικοί, έμποροι, φιλάνθρωποι, ιεραπόστολοι (χωρίς αποικιοκρατικούς σκοπούς, εννοείται), μάρτυρες κ.τ.λ. Να ένας άνθρωπος που είδε το Άκτιστο Φως (για το οποίο δεν είχε ιδέα) όταν προσευχήθηκε με πόνο κι αγάπη για τη γυναίκα του, που τον είχε απατήσει με το χειρότερο τρόπο. Είμαι πρόθυμος εγώ να συγχωρήσω έτσι;

Πιστεύω πως κάποιος που συγχωρεί έτσι, ακόμη κι αν δεν είναι χριστιανός, βρίσκεται πολύ κοντά στο Χριστό κι έχει περισσότερες πιθανότητες να σωθεί παρά οι περισσότεροι από μας τους χριστιανούς, με την επιφύλαξη βέβαια των εμποδίων που μπορεί να του θέτει η θρησκεία του, όπως ίσως λατρεία σκοτεινών πνευμάτων (σε πολλές θρησκείες υπάρχει) κ.τ.λ. Αλλά ο Θεός μπορεί να ξεπεράσει κάθε εμπόδιο για να σωθεί ένας αγαθός και ταπεινός άνθρωπος, με τρόπο που εγώ δε φαντάζομαι. Επιθυμία μου είναι να σωθούν όλοι οι άνθρωποι.

Ο γίγαντας της φιλανθρωπίας άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης (Ρωσία, 1908)

Μα τι διαφορά έχουν οι άγιοι της φιλανθρωπίας (όπως ο άγ. Ιωάννης ο Ελεήμων, ο Μέγας Βασίλειος, ο άγ. Φιλάρετος, ο άγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος, η αγία Φιλοθέη κ.λ.π.) από τους άθεους κοινωνικούς ακτιβιστές π.χ.; Ή οι χριστιανοί μάρτυρες από τους κομουνιστές π.χ. που εξορίστηκαν στη Μακρόνησο, όπου βασανίστηκαν τρομερά από σαδιστές όργανα του καθεστώτος;

Η διαφορά είναι ότι οι άγιοι έχουν ως βάση αυτό που ποθώ να καλλιεργήσω μέσα μου: την αγάπη για το Χριστό. Απ’ αυτή την αγάπη προέρχεται η μεγάλη αγάπη και αυτοθυσία τους, που τους κάνει να είναι φιλάνθρωποι αγωνιστές ή ηρωικοί μάρτυρες και μεγαλομάρτυρες. Ένας άθεος ορθολογιστής μπορεί να θεωρεί τελειότητα το να αγωνίζεται για την «κοινωνική δικαιοσύνη» ή για την απελευθέρωση των σκλάβων ή για τη δίκαιη κατανομή του πλούτου (να έχουν όλοι ένα πιάτο φαΐ) ή το να θυσιάζεται κάποιος για την ιδεολογία του, όποια κι αν είναι. Όμως δεν κάνει άνοιγμα στο Χριστό. Πάλι μπορεί να Τον πλησιάζει, χωρίς να το ξέρει (αν είναι ταπεινός και η καρδιά του επιτρέπει στη θεία χάρη να μπει μέσα της και να τον ενώσει με το Θεό), αλλά μπορεί και ν’ απομακρύνεται απ’ Αυτόν, αν πιστεύει εγωιστικά πως μ’ αυτά που κάνει «ήδη πλησίασε την τελειότητα» και πως δε χρειάζεται στη ζωή του κανένα Θεό και κανένα Χριστό (βέβαια μόνο ο Θεός ξέρει ποιος είναι κοντά Του και ποιος όχι, τώρα δεν κρίνω, απλά φέρνω ένα παράδειγμα όπως το νομίζω με το «πτωχό πνεύμα μου» και την ατελή & ανώριμη κρίση μου).

Εμένα όμως δε μ’ ενδιαφέρει γενικώς ν’ αγωνιστώ κοινωνικά ή να γίνω μάρτυρας. Μ’ ενδιαφέρει ο Χριστός, καταλάβατε; Με το Χριστό στην καρδιά μου, ευχαρίστως ν’ αγωνιστώ κοινωνικά και ό,τι θέλετε (θα έχω άλλωστε μεγάλη αγάπη προς όλους – αλλά και προς τους «κακούς», τους εξουσιαστές και τους άδικους, ως συνανθρώπους, αν δε σας πειράζει [όχι βέβαια προς την κακία, την κατάχρηση εξουσίας και την αδικία]). Αλλά πρέπει πρώτα να θεραπεύσω τα πάθη μου, να κάνω πνευματικό & ηθικό αγώνα, με βάση αυτό που βλέπω στον εαυτό μου κοιτώντας στην Καινή Διαθήκη και στους βίους των αγίων. Μπορώ παράλληλα ν’ αγωνιστώ (όπως κι ένας οικολόγος ή κοινωνικός ακτιβιστής μπορεί παράλληλα ν’ αγωνίζεται για το περιβάλλον και τους πάσχοντες συνανθρώπους μας και για την κάθαρση της καρδιάς του και την προσέγγιση προς το Χριστό), όμως δεν πρέπει να ξεχάσω αυτό που λαχταρώ, το Χριστό, γιατί τότε ο «αγώνας μου» θα γίνει παγίδα και, επιπλέον, δε θ’ αλλάξει και τον κόσμο.

Η Γαλλική Επανάσταση δεν άλλαξε τον κόσμο, αλλά επέβαλε το καθεστώς της Τρομοκρατίας και προετοίμασε την Ευρώπη για τον ιμπεριαλισμό του Ναπολέοντα. Ο Διαφωτισμός δεν άλλαξε τον κόσμο, αλλά εισήγαγε στη σκέψη του νεώτερου ανθρώπου την αθεΐα. Αυτό δεν αποτελεί αλλαγή του κόσμου, αλλά διαιώνιση της αρχαίας αρρώστιας του. Δεν προκάλεσε πραγματική «ανάπτυξη της επιστήμης», γιατί επιστήμη αναπτύσσει κάθε πολιτισμός πάνω στη Γη (φυσικά και οι αρχαίοι Έλληνες, αλλά και οι Βυζαντινοί), αλλά την έκρηξη της συγκεκριμένης κατακτητικής και καταστροφικής επιστήμης και τεχνολογίας, με την οποία ο λευκός –και μόνον– άνθρωπος δήθεν κέρδισε πολλά (κάνοντας το κέρδος επιθυμητό στόχο, όπως και την ταχύτητα, την ανάλυση κ.τ.λ.) αλλά κατέστρεψε τον πλανήτη και μετέτρεψε την κοινωνία σε κόλαση, χειρότερη απ’ αυτό που ήταν το Μεσαίωνα.

Αντίθετα, ο Γέροντας Παΐσιος άλλαξε τον κόσμο ευλογώντας και συμβουλεύοντας για το δρόμο του Χριστού χιλιάδες ανθρώπους. Η αγία Εμμέλεια, με τα δέκα παιδιά, άλλαξε τον κόσμο, μεγαλώνοντας έξι αγίους, ανάμεσά τους τούς μεγάλους παγκόσμιους διδασκάλους Μέγα Βασίλειο και Γρηγόριο Νύσσης. Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής άλλαξε τον κόσμο με τα γραπτά και την αυτοθυσία του. Αυτή την αλλαγή του κόσμου θεωρώ ουσιαστική και αυτή μ’ ενδιαφέρει – και αυτή προϋποθέτει την εσωτερική αλλαγή, που φέρνει τον άνθρωπο, με αγώνα βέβαια, κοντά στο Χριστό.

Μπορείτε να διαφωνήσετε όσο θέλετε μ' αυτά, φυσικά. Δεν καβάλησα το καλάμι, να νομίζω πως πάω για άγιος, απλά δείχνω πού είναι το τέρμα… Καιρός να κάνω το πρώτο βήμα, κι όπου φτάσω.

Αγώνας, όχι απελπισία. Από τον Άδη στην Ανάσταση.

Σωφρόνιος και Σιλουανός, δύο νεώτεροι & σύγχρονοι ορθόδοξοι πνευματικοί διδάσκαλοι, σοφοί και άγιοι (φωτο από εδώ)

Όλα τα παραπάνω δεν τα σκέφτομαι και δεν τα γράφω για να κακομοιριάζομαι και να απελπίζομαι που είμαι τόσο μακριά απ’ αυτό που με κάλεσε ο Χριστός να γίνω (να ενωθώ με Αυτόν). Αν το πάθω αυτό, πάλι δε μπορώ να Τον πλησιάσω. Η απελπισία είναι μια από τις χειρότερες εξαρτήσεις, δηλ. από τα χειρότερα πάθη.

Γιατί ν’ απελπιστώ, αφού ξέρω πως Εκείνος είναι πάντα κοντά μου (το είπε ο ίδιος, κατά Ματθαίον 28, τελευταίος στίχος), έτοιμος να με βοηθήσει!

«Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι» είπε ο Χριστός στον άγιο Σιλουανό (1866-1938). Άδης είναι το να σταυρώνω τον εαυτό μου, όπως σταυρώθηκε ο Χριστός και κατέβηκε στον Άδη, και είναι απαραίτητο στάδιο για την πνευματική μου ανάσταση.

Άδης χαρακτηρίζονται δυο καταστάσεις στην πνευματική παράδοση που κληρονόμησα από τους δασκάλους μου: η μετάνοια (η πιο μοντέρνα κίνηση) και η αγάπη. Μετάνοια ονομάζεται η απόφαση και ο αγώνας για ν’ αλλάξω τρόπο σκέψης και ζωής, ώστε να νικηθούν τα πάθη μου. Αυτό «σταυρώνω» («εξοντώνω») σ’ αυτή τη φάση: όχι τον εαυτό μου (τον προσκαλεσμένο απ’ το Χριστό για ενότητα με τον Τριαδικό Θεό εν Χριστώ), αλλά τα πάθη. Όμως η μετάνοια μπορεί να πάρει χρόνια –ανάλογα πόσο βαθιά είναι ριζωμένα μέσα μου τα πάθη, ο εγωισμός, η ιδιοτέλεια, η φιληδονία, το μίσος, ένα σωρό άλλα – και μάλιστα «μετάνοια» ονομάζουν τον αγώνα τους ακόμα και οι πνευματικά πολύ προχωρημένοι άγιοι.

Και η αγάπη (αυτό που έρχεται μέσα μου όσο φεύγουν τα πάθη, αυτό που γεμίζει τον πνευματικό μου χώρο όπου πριν κυριαρχούσαν τα πάθη) επίσης είναι σταύρωση, γιατί όταν αγαπάς αληθινά θυσιάζεσαι για τους άλλους (να λοιπόν που κάνεις και αγώνα τέτοιον που θέλουν οι κοινωνικοί ακτιβιστές – μα έχουμε κι εμείς κοινωνικούς ακτιβιστές) και για όλα τα όντα (είσαι και οικολόγος, με τη βαθιά σχέση με τα πλάσματα που υπάρχει στην οικολογική καρδιά του πολιτισμού μας [της Ορθοδοξίας] πολύ πριν γεννηθεί στην «απελευθερωμένη» & «ανεπτυγμένη» δύση το οικολογικό πρόβλημα). «Όταν αγαπάς λίγο, δίνεις λίγο» έλεγε ο άγιος Γέροντας Πορφύριος. «Όταν αγαπάς πολύ, δίνεις πολύ. Κι όταν αγαπάς πάρα πολύ, τι να δώσεις αντάξιο; Δίνεις τον εαυτό σου».

Τρείς μεγάλες σύγχρονες ορθόδοξες αγίες. Από αριστερά προς τα δεξιά εικονίζονται η αγία Μαρία Σκόμπτσοβα (ακτιβίστρια και μάρτυρας από τους Ναζί, μαζί με άλλους ορθόδοξους αγίους στη Γαλλία), η τυφλή, παράλυτη και θαυματουργή αγία της Μόσχας Ματρώνα και η αγία γερόντισσα Γαβριηλία Παπαγιάννη, η νοσηλεύτρια των λεπρών και των φτωχών στην Ινδία κ.α. (πηγή κ.τ.λ. δες εδώ).

Πώς θ’ αγωνιστώ; Μόνος; Χωρίς να ξέρω τον τρόπο; Θα τον ανακαλύψω παίζοντας στα τυφλά; Θα φτιάξω μόνος μου τον τρόπο; Και πώς ξέρω πως θα είναι ο σωστός τρόπο; Ή κάθε τρόπος είναι και «ο σωστός τρόπος», όπως λένε οι φωνές που ανέφερα στην αρχή;

Ο Χριστός με άφησε ελεύθερο να κάνω ό,τι θέλω (ακόμα και να Τον ξανασταυρώσω και να μην πλησιάσω ποτέ κοντά Του), αλλά μου έδωσε πολλά εφόδια. Αυτά τα εφόδια μπορώ να τα αξιοποιήσω για να λάβω τη βοήθεια που χρειάζομαι στον αγώνα κατά των παθών και υπέρ της αγάπης στην καρδιά μου. ναι, χρειάζομαι αυτή τη βοήθεια. Η πνευματική και ηθική μου στασιμότητα όλ’ αυτά τα χρόνια (ή τα μηδαμινά βήματα προόδου που έχω κάνει) το φανερώνουν. Αν εσύ, αδελφέ μου, δεν τη χρειάζεσαι, τι να σου πω; Όταν σπάσεις τα μούτρα σου, θ’ αλλάξεις γνώμη – αρκεί να έχεις τότε ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ, ώστε να το καταλάβεις. Και τότε, πάλι, Εκείνος θα σε περιμένει, όπως δίδαξε. Μην απελπιστείς.

Κατ’ αρχάς μου έδωσε μια κοινότητα, την Εκκλησία. Το θεραπευτήριο των ψυχών, όπου βέβαια ζουν κάθε καρυδιάς καρύδια (άνθρωποι κάθε ηθικής και πνευματικής στάθμης) αλλά έτσι γίνεται στα νοσοκομεία. Υπάρχουν όμως γιατροί (οι άγιοι και ο άμεσος «θεράπων ιατρός» μου, ο πνευματικός/γέροντάς μου) και «φάρμακα», που θα αναφέρουμε αμέσως.

Τα «φάρμακα» είναι τα μέσα προσέλκυσης της βοήθειάς Του, που με τη θεία χάρη θα με ενισχύσει στον αγώνα της κάθαρσης της καρδιάς και της προσέγγισης του Θεού. Κάποιοι περιφρονούν αυτά τα μέσα. Εγώ όχι, επειδή ξέρω την προέλευσή τους και το αποτέλεσμα που έχουν όταν αξιοποιούνται σωστά. Πώς το ξέρω; Από τους βίους των αγίων και –λιγότερο, αλλά σημαντικά– από την πνευματική πρόοδο ανθρώπων που γνώρισα στην οικογένειά μου και στην τοπική κοινωνία και που πλησίασαν το Χριστό αρκετά.

Τα κυριότερα από αυτά τα μέσα: προσευχή, εκκλησιασμός, εξομολόγηση, νηστεία, θεία μετάληψη.

Ανάλυση της σημασίας τους και του αποτελέσματός τους, όταν αξιοποιούνται σωστά (επαναλαμβάνω), δες εδώ, αλλά δες αρκετά στοιχεία και εδώ. Τώρα θα μιλήσω μόνο για την προέλευσή τους, για το ότι μας τα έδωσε ο Χριστός και δεν τα επινόησαν κάποιοι «παπάδες». Βέβαια, οι άγιοι διδάσκαλοι της πίστης μας δεν είναι «παπάδες» της οκάς, συμφεροντολόγοι, όπως τους φαντάζονται (αρκετά υποκριτικά & εγωιστικά) μερικοί συνάνθρωποί μας, αλλά άνθρωποι θεραπευμένοι από τα πάθη με έντονο και πολυετή αγώνα και ενωμένοι με το Θεό και αυτά που λένε είναι έγκυρα και αποτελεσματικά. Αλλά η σοφία τους ξεκινάει από το Χριστό, τη διδασκαλία Του και το Δρόμο που Εκείνος έδειξε.

Η προσευχή παραδίδεται ως πρόταση/«εντολή» από το Χριστό: κατά Ματθαίον, 6, 5-13, όπου δίνονται οδηγίες για τη σωστή προσευχή και παραδίνεται στην ανθρωπότητα η τέλεια προσευχή, το «Πάτερ ημών». Επίσης: κατά Ιωάννην, κεφ. 14, στίχος 14: «αν ζητήσετε κάτι στο όνομά μου, θα το κάνω» (εδώ βασίζεται και η ησυχαστική προσευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με») και κεφ. 16, στ. 23: «όσα ζητήσετε από τον Πατέρα στο όνομά μου, θα σας τα δώσει».

Ο εκκλησιασμός: κατά Ματθαίον, 18, 15-20, όπου υπάρχει και η πασίγνωστη φράση του Χριστού: «όπου είναι συγκεντρωμένοι δύο ή τρεις στο όνομά μου, εκεί είμαι, ανάμεσά τους». Αυτό κάνουμε όταν πάμε στην εκκλησία (εκκλησία = συγκέντρωση), συναντιόμαστε όλοι μαζί στο όνομά Του, γι’ αυτό είναι τόσο απαραίτητο και δεν αρκεί μόνο «να πιστεύουμε» ή «να προσευχόμαστε» στη μοναξιά μας. Μοναξιά υπάρχει στην κόλαση και οδηγεί στην κόλαση, όχι στο δρόμο της ενότητας με το Θεό της Αγάπης. Και ο ερημίτης ακόμη, πρώτα εξασκείται για χρόνια στο να ενωθεί με όλους πνευματικά (ζώντας ανάμεσα στους ανθρώπους σ’ ένα μοναστήρι) και μετά πάει στην έρημο.

Η νηστεία: εκτός από το ότι κι ο Χριστός νήστεψε (Ματθ. κεφ. 4, και το ίδιο στο κατά Λουκάν), παρόλο που δε χρειαζόταν θεραπεία, άρα δεν είχε ανάγκη τη νηστεία (επομένως το έκανε για να μας δώσει παράδειγμα, όπως και η αντιμετώπιση του διαβόλου στη συνέχεια έγινε με τέτοιο τρόπο που μας δίνει παράδειγμα – δηλ. απλά αρνήθηκε τα δολώματά του, χωρίς να χρησιμοποιήσει τις θεϊκές δυνάμεις Του), είπε επίσης: 

«αυτό το γένος [ο διάβολος] δε διώχνεται, παρά με προσευχή και νηστεία» (Ματθ. 17, 21).

Η εξομολόγηση: ο Ιησούς έδωσε στους μαθητές Του το χάρισμα να συγχωρούν αμαρτίες (Ματθ. 18, 18). Έτσι από την αρχή της ύπαρξης χριστιανών, υπάρχει η εξομολόγηση (αρχικά μάλιστα ήταν δημόσια, στην εκκλησία) ως άσκηση ταπείνωσης και μαθητεία σ’ έναν έμπειρο πνευματικό διδάσκαλο, που πρώτα ήταν οι απόστολοι και μετά οι άμεσοι μαθητές των αποστόλων (οι πρώτοι επίσκοποι) και από γενιά σε γενιά η υπηρεσία-λειτούργημα της πνευματικής πατρότητας συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Για τους σκοπούς και την αποτελεσματικότητά του λειτουργήματος αυτού, δες εδώ.
Η θεία μετάληψη: εκτός από την πασίγνωστη παράδοση του μυστηρίου της θείας μετάληψης στο μυστικό δείπνο (Ματθ. 26, 26-29, και αντίστοιχα στα κατά Λουκάν και Μάρκον, αλλά και στην Α΄ Κορινθ. 11, 23-26), ο Ιησούς έδωσε και μια αποκάλυψη εξαιρετικής σπουδαιότητας, για την αναγκαιότητα της συμμετοχής των ανθρώπων στη θεία μετάληψη, στο κατά Ιωάννην 6, 51-58. Εκεί υπάρχει και η περίφημη φράση: 

«Όποιος τρώει τη σάρκα μου και πίνει το αίμα μου έχει αιώνια ζωή και εγώ θα τον αναστήσω στην έσχατη ημέρα [=Δευτέρα Παρουσία]. Γιατί η σάρκα μου είναι αληθινή τροφή και το αίμα μου αληθινό ποτό. Όποιος τρώει τη σάρκα μου και πίνει το αίμα μου, μένει μέσα μου και εγώ μέσα του».

Σημείωση: Για τις ορθόδοξες πρακτικές γενικώς, τη σημασία και τα αποτελέσματά τους, την αρχαιότητά τους & τη σχέση τους με την Αγία Γραφή κ.λ.π., δες αναλυτική αρθρογραφία στην ομότιτλη ενότητα ("Ορθόδοξες πρακτικές") αυτής της σελίδας.

ΚΑΛΟ ΑΓΩΝΑ ΛΟΙΠΟΝ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΧΤΗΣΗ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΟΔΟ ΠΡΟΣ ΤΟ ΧΡΙΣΤΟ, ΑΝ ΤΟ ΕΠΙΘΥΜΕΙΣ.

ΥΓ. Το σκίτσο στην κορυφή του post προέρχεται από το υπέροχο ιστολόγιο Νηφάλια Μέθη.

 

Ιαπωνικά κόμικς με θέμα το Βυζάντιο και την πριγκίπισσα Άννα Κομνηνή!

 

Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Η Γιαπωνέζα δημιουργός Sato Futaba έχει κάνει κλασικές σπουδές, είναι σκηνοθέτης, ηθοποιός, δραματουργός και παίζει αρχαία ελληνική λύρα!

Στον παρακάτω ιστότοπο υπάρχουν διαθέσιμες δωρεάν 31 σελίδες (ο 1ος τόμος που κυκλοφορεί έχει 128 σελίδες) από το manga για την Άννα Κομνηνή. Όλες οι σελίδες είναι έγχρωμες και το αισθητικό αποτέλεσμα εντυπωσιακό!

 

https://sai-zen-sen.jp/comics/twi4/annakomnene/

 

Επίσης, ήδη από τις 30 Νοεμβρίου 2021 προβάλλεται στην ιαπωνική τηλεόραση η σειρά κινουμένων σχεδίων “Anna Komnene” της Sato Futaba, εμπνευσμένη από το ομώνυμο manga που κυκλοφορεί στα ιαπωνικά.

Η ιστοσελίδα της: http://amethyst.secret.jp/futaba/

 

Αυτό που πολλούς ξαφνιάζει και μοιάζει ανεξήγητο έχει μελετηθεί σε βάθος από τον καθηγητή Michael Lucken που εξέδωσε το βιβλίο “Η ελληνική Ιαπωνία” (Le Japon grec, Gallimard, 2019).

“Η ελληνική Ιαπωνία” είναι μια νέα έκδοση που αναφέρεται στη διάχυτη επίδραση του ελληνικού πολιτισμού στην ιαπωνική λογοτεχνία, φιλοσοφία, αρχιτεκτονική και σύγχρονη τέχνη. Στο εισαγωγικό σημείωμα του βιβλίου τονίζεται ότι “δε θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι η αρχαία Ελλάδα είχε σημαντική συμβολή στη δημιουργία της σύγχρονης ιαπωνικής ταυτότητας”.

 

πηγή

 

Δείτε & ελληνικά κόμικς βυζαντινής υπόθεσης (& όχι μόνο) στην ιστοσελίδα Byzantine Tales